Sektor papierniczy w Polsce jest prawie w całości sprywatyzowany. Przeszedł on  poważną restrukturyzację, przede wszystkim dzięki wsparciu inwestorów branżowych z zagranicy. Obecnie większość firm to przedsiębiorstwa bardzo duże, nowoczesne, które w ostatnich latach zainwestowały łącznie kilka miliardów złotych w nowe technologie, wzrost produkcji oraz nowe miejsca pracy.

Zakłady wytwarzające papier są przeważnie w rękach zagranicznych potentatów. Większe zróżnicowanie panuje wśród producentów opakowań. Jednak i tu występuje przewaga firm z obcym kapitałem. Jak na każdym atrakcyjnym rynku, tak i w tym wypadku przewaga zagranicznych inwestycji nie jest niczym niezwykłym. Polska to w końcu największy rynek w tej części Europy.

Czas po zmianach
W branży papierniczej działa w Polsce około 2,17 tysiąca przedsiębiorstw. W większości są to firmy wytwarzające wyroby z tych materiałów. Papierni jest natomiast około 48. Wiodącą firmą w branży jest jeden z największych zakładów papierniczych w Europie Środkowej - International Paper Kwidzyn. Specjalizuje się w produkcji kartonu powlekanego i kilku innych rodzajów papieru i tektury. Zakład został zmodernizowany za kilkaset milionów dolarów. Następnym gigantem jest notowany na giełdzie w Warszawie Mondi Packaging Paper Świecie (dawniej Frantschach Świecie), specjalizujący się w produkcji celulozy, papierów na tekturę falistą, pakowych i workowych. Olbrzymią kwotę, bo 111 milionów dolarów zainwestowała szwedzka spółka holdingowa, Arctic Paper Kostrzyn. Ostatnio Komisja Europejska zaakceptowała fuzję w wyniku której powstała Smurfit Kappa Group. Jest to największa w Polsce grupa produkcyjna dysponująca 5 zakładami (Konin, Warszawa, Drezdenko, Gdańsk i Pruszków). Plany inwestycyjne ma także ICT Poland Kostrzyn, Delitissue S.A. Ciechanów i Kimberly-Clark. O pozycję lidera na krajowym rynku opakowań papierowych walczy także Stora Enso Poland, dawniej Intercell, (jedna z pięciu największych szwedzkich inwestycji w Polsce, spółka polsko-szwedzko-fińska), czołowy wytwórca ekologicznych opakowań w Europie Środkowo-Wschodniej. - Branża papiernicza w Polsce jest dobrze przygotowana do funkcjonowania na rynku europejskim i wykorzystuje szansę, jaką daje członkostwo Polski w Unii Europejskiej. Poczynione inwestycję pozwalają skutecznie rywalizować naszym zakładom z zagraniczną konkurencją. Polskie przedsiębiorstwa wyprodukowały w minionym roku łącznie 2,8 mln ton papieru i tektury. Ta liczba z pewnością się zwiększy – twierdzi Zbigniew Fornalski, Dyrektor Generalny Stowarzyszenia Papierników Polskich.

Tektura atutem

Według danych Stowarzyszenia Papierników Polskich, największy udział w krajowej produkcji papierniczej mają papiery i tektury do celów opakowaniowych oraz graficznych. Produkcja tych ostatnich zwiększyła się o kilkadziesiąt procent. Jednak najbardziej, bo o ponad trzy czwarte, wzrosła produkcja papierów do wyrobu tektury falistej.

- W Polsce działa dwóch wiodących producentów papierów do opakowań z tektury falistej: Mondi Packaging i Stora Enso Poland. Specjalizują się oni w papierach brązowych, gdyż całość papierów do opakowań z pokryciem białym jest importowana głównie z rynków Europy Zachodniej i Skandynawii – tłumaczy Zbigniew Fornalski z SPP - Polska jest znaczącym eksporterem papierów typu kraftliner (papier o wysokiej jakości) , których w 2004 roku wyeksportowano 351 tysięcy ton, co wynosi 95 procent produkcji krajowej. Jednocześnie prawie 62 procent zużywanego papieru typu testliner (w 100 % wykonany z makulatury) pochodzi z importu — dodaje. Producenci papierów opakowaniowych przewidują kolejne lata prosperity. Zapotrzebowanie na papiery opakowaniowe z pewnością będzie rosło, ponieważ nie osiągnęło jeszcze połowy poziomu notowanego w rozwiniętych krajach Europy Zachodniej. Wśród największych producentów tektury falistej należy jeszcze wymienić:    DS. Smith Polska S.A. (zakłady w Kutnie i Kielcach ), TFP Poznań, Eurobox Polska Sp. z o. o. oraz  Polak.

Tabela 1

Rozwój prywatyzacji polskiego przemysłu celulozowo-papierniczego przez kapitał zagraniczny:

– 1990 r. – Intercell Ostrołęka, głównie kapitał szwedzki, Interceluloza oraz Skarb Państwa,
– 1992 r. – International Paper Kwidzyn, kapitał prywatny (International Paper, USA),
– 1992 r. – Malta Decor k. Poznania, kapitał mieszany (Kronospan),
– 1993 r. – Kostrzyn (Arctic), kapitał szwedzki (Trebruk),
– 1995 r. – Hanke Tissue Kostrzyn, kapitał niemiecki (Hanke Tissue),
– 1995 r. – Packprofil Kolonowskie, kapitał fiński j.v.,
– 1996 r. – International Paper – Klucze, kapitał USA (International Paper). W 2003 r. zakład ten został sprzedany firmie Kimberly Clark z USA i zmienił nazwę na Kimberly Clark w Kluczach,
– 1996 r. – Otor Silesia Tychy, kapitał prywatny francuski (Otor),
– 1997 r. – Frantschach Świecie, kapitał zagraniczny prywatny (Mondi) oraz Skarb Państwa,
– 1997 r. – Zakłady Papiernicze Jeziorna, kapitał fiński (Metsa Serla Tissue),
– 1998 r. – Fabryka Papieru Czerwonak, kapitał niemiecki i szwajcarski,
– 1999 r. – Rudawa Decor Rudawa, kapitał niemiecki (Kronospan),
– 2001 r. – ICT Poland Kostrzyn, kapitał włoski (ICT). Budowa nowej fabryki tissue,
– 2002 r. – Delicarta Ciechanów, kapitał włoski, Delicarta. Budowa nowej fabryki tissue,
– 2002/03 – Zakłady Papiernicze Krapkowice, kapitał fiński (Metsa Serla Tissue),

Tabela2

Przemysł papierniczy w Polsce w pierwszym półroczu 2005 roku